พะเยา เลี้ยงครั่งบนต้นฉำฉาสร้างรายได้ปีละหลายหมื่น 1 ปี มี 1 ครั้งเดียว
วันที่ 22 ธันวาคม 2564 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายเดช ไชยชมภู อายุ 64 ชาวบ้าน ม.8 ต.แม่ใจ อ.แม่ใจ จ.พะเยา ชาวบ้านในพื้นที่ ต. แม่ใจ ทำการเพาะ เลี้ยงครั่งเป็นอาชีพ เสริมสร้างรายได้ โดยในแต่ละปีจะนำครั่งเข้าทำการปล่อยเลี้ยงบริเวณต้นจามจุรี หรือต้นฉำฉา ตามไร่ตามสวนและข้างทาง ซึ่งจะนำครั่งเชื้อที่คัดไว้ทำการห่อมัดด้วยฟางข้าว เสียบใส่ปลายไม้ เอาไปแขวนติดเกาะตามกิ่งจามจุรีและตัวครั่งจะออกมาสร้างรังเกาะเป็นก้อนปม บริเวณกิ่งไม้ พอครบ 9 เดือน ก็จะทำการเก็บครั่งเพื่อจำหน่าย สร้างรายได้ ซึ่งอาชีพดังกล่าว นับวันจะเหลือน้อยลง เนื่องจากไม่มีผู้นิยมทำกัน และใน1ปีจะมีเพียง 1 ครั้งเท่านั้น
นายเดช ไชยชมภู อายุ 64 ชาวบ้าน ม.8 ต.แม่ใจ อ.แม่ใจ จ.พะเยา เล่าว่า ตนเองมีอาชีพเลี้ยงครั่งเป็นรายได้เสริม กว่า 30 ปี โดยในช่วงของเดือน พ.ย.- ธ.ค. ก็จะนำพันธ์ุครั่งที่ได้ซื้อมาและทำการห่อด้วยฟางข้าว จำนวน 100 กก.นำมาปล่อยเกาะไว้บริเวณต้นจามจุรี หรือฉำฉา เนื่องจากครั่งจะเจริญเติบโตได้ดี จากนั้นพอครอบ 9 เดือน ก็จะทำการตัดกิ่งไม้ที่มีครั่งอยู่ นำมาเลาะเอาตัวครั่งที่ติดเป็นปมออกมา จำหน่าย ซึ่ง1ปีจะได้ครั้งเพียง1ครั้ง เท่านั้น สามารถสร้างรายได้ให้เป็นอย่างดี รวมแล้วหลายหมื่นบาท
สำหรับครั่งนั้น สามารถนำไปผลิตเป็นยาสมุนไพร รักษาโรคโลหิตจาง ใช้เป็นสีย้อมผ้าขนสัตว์ ผ้าไหม หนังฟอก ใช้ทำสีแต่งอาหาร เช่น ขนม ผลไม้ ไม่มีพิษภัย ใช้ทำสีเครื่องสำอางเสริมสวย สำหรับเนื้อครั่ง มีประโยชน์ ดังนี้ ใช้ตบแต่งผิวหน้าวัตถุที่ทำด้วยไม้ เช่น เครื่องกลึง การช่างฝีมือเกี่ยวกับไม้ เนื้อครั่งจะช่วยให้ไม้เรียบเป็นมัน เงางาม เนื้อครั่งที่ผสมสีใช้ทาผิวหน้าไม้ให้เป็นสีต่างๆ เช่น หัวไม้ที่ใช้ในการสร้างบ้านเรือน เครื่องเรือน ของเด็กเล่น เป็นต้น